Na temat onboardingu już pisaliśmy. Jednak niemniej istotne jest odchodzenie z pracy. Czym jest właściwie offboarding. Jak zrobić to dobrze?
Pytanie z pozoru głupie, ale w rzeczywistości ważne. Pierwsze dni w pracy są istotne, bo decydują o tym jak nowa osoba odnajdzie się w organizacji, czy szybko wdroży się w nowe obowiązki, zrozumie czego się od niej oczekuje, jaka jest jej rola w procesach, z kim załatwić określone sprawy, kogo pytać, jak zrobić kawę itd. Rzecz w tym, że nawet słaby onboarding to coś co można naprawić. Nowy pracownik może wybaczyć, że pierwszego dnia nie było dla niego komputera, godzina szkolenia się przesunęła albo zapomnieli mu powiedzieć, że w piątek przychodzi się do pracy pół godziny wcześniej. To są wszystko niedociągnięcia, które się zdarzają, ale można je wybaczyć, jeśli okaże się, że firma jest fajna, a ludzie mili i pomocni, tylko akurat w natłoku pracy czegoś nie ogarnęli.
Co innego w kwestii odchodzenia. Tutaj nie ma miejsca na poważne błędy, a konsekwencje potrafią być długofalowe.
Do czego prowadzi zły offboarding?
Jeśli odchodzący (najczęściej zwolniony przez firmę) pracownik poczuje się źle potraktowany prawdopodobnie będzie to pamiętał latami. Byli pracownicy często kreują się na największych wrogów swojego byłego pracodawcy, odradzają innym aplikowanie do takiej organizacji, kreują negatywne komentarze.
Odchodzący pracownik potrafi też działać na szkodę firmy z którą się rozstaje na wiele innych sposobów. Powszechnie znane są przykłady nie przekazania obowiązków, haseł, dostępów do firmowych platform czy profili w social media, kasowania potrzebnych plików czy wynoszenia poza firmę poufnych danych.
To co jest problemem dla firmy szybko może być przyczyną kłopotów także dla pracownika. Czemu? Bo potencjalny przyszły pracodawca może przecież poprosić o referencje z ostatniego miejsca pracy. Czy będą dobre, jeśli rozstanie odbyło się w napiętej atmosferze? Nie sądzę.
A zatem w interesie obu stron jest to, żeby zakończyć współpracę pozostając w dobrych relacjach. Żeby do tego doszło potrzebna jest dobra wola odchodzącego pracownika oraz tych, którzy reprezentują firmę. I do tego jeszcze wiedza, czy zbiór dobrych praktyk, żeby oprócz chęci mieć także konkretny plan i listę zadań do wykonania w związku z odejściem.
Offboarding – dobre praktyki
Co powinno nastąpić po tym, gdy już wiadomo, że dojdzie do zmiany pracy?
- Przekazanie obowiązków, wiedzy, know how innej osobie
- Przekazanie posiadanych materiałów, plików, haseł, dostępów do różnych narzędzi,
- Zdanie sprzętu (komputer, telefon),
- Poinformowanie partnerów biznesowych, podwykonawców, kontrahentów o nadchodzących zmianach – otrzymanie autorespondera na ten temat po fakcie, to nie jest wzorcowa forma komunikacji.
- Pożegnanie się pracownika z zespołem – często ma formę pożegnalnego maila wysłanego przez pracownika do wszystkich. Jeśli pracownik rozstaje się z firmą w dobrych relacjach w mailu znajdą się podziękowania, jeśli w złych taki mail może być listą zarzutów i pretensji – najczęściej pod adresem kierownictwa organizacji.
To są raczej proste rzeczy, ale bardzo często te podstawy w ogóle nie funkcjonują. To kwestia emocji, które są w takich trudnych sytuacjach złym doradcą. Dlatego pracownik nie mając nic do stracenia potrafi zdobyć się na szczerość i publicznie wygarnąć najgorsze rzeczy. Z kolei pracodawcy przeciwnie – nabierają wody w usta, nie mówią ani słowa, po prostu z dnia na dzień jakaś osoba nagle znika i nikt nie ma na ten temat nic do powiedzenia – żadnego komentarza, wyjaśnienia. I zamiast oficjalnych informacji pojawiają się plotki na temat odejść, które potem żyją własnym życiem.
Błędy w procesie offboardingu – skąd się biorą?
Ostatnio słyszałem narzekania na to, jak to nieładnie odchodzą z pracy przedstawiciele pokolenia „Z”. Piszą do szefa maila, że praca im się znudziła, zamykają laptopa i koniec. Przestają odpowiadać na wiadomości, telefony i już szukają nowej roboty. W czasach, gdy można pracować zdalnie oczywiście łatwiej tak robić.
Szczerze nie wydaje mi się jednak, żeby to był problem pokoleniowy, bo kontekst jest dużo szerszy. Myślę, że brakuje tu prawidłowych wzorców. W filmach czy serialach najczęściej pracownicy rzucają pracę w widowiskowy sposób. Albo robią jakiś fakap, który na zawsze ich przekreśla albo wkurzają się na szefa, rzucają mu w twarz papierami, odwracają się na pięcie i wychodzą. Jak ktoś podejmuje pierwszą albo drugą pracę w życiu to niby skąd ma wiedzieć, że w rzeczywistości to powinno wyglądać inaczej?
Dlaczego warto obserwować, jak przebiega offboarding?
Sporo wiem o tych zjawiskach nie dlatego, że często odchodziłem z pracy, tylko dlatego, że obserwowałem odejścia innych. I z tych obserwacji jasno wynika, że offboarding częściej przebiegał w nieprawidłowy sposób.
Zawsze wolę się uczyć na cudzych błędach niż na własnych. Dlatego zmieniając pracę ponad 2 lata temu starałem się zrobić to z klasą. Nie podejmę się oceny czy wszystko udało się zrobić idealnie (pewnie nie), ale wiem, że nie warto palić za sobą mostów. Zwłaszcza, że kontakty z ludźmi poznanymi w pracy można mieć jeszcze przez długie lata. I to w różnych kontekstach. Mam tu na myśli przypadkowe spotkanie z prezesem na dworcu, pogawędki z pracownikami na Messengerze albo współpracę z różnymi podwykonawcami ze starej firmy już w nowym miejscu i w nowych obszarach.
