Zaangażowanie pracowników to jeden z elementów mający wpływ na sprawność działania całej organizacji i możliwość osiągania założonych celów biznesowych. Problematyka niskiego poziomu zaangażowania pracowników to w ostatnich miesiącach temat licznych dyskusji zwłaszcza w kontekście takich zjawisk jak wypalenie zawodowe, cicha rezygnacja czy bare minimum monday. Czym jest właściwie zaangażowanie pracowników i co na nie wpływa?
Zaangażowanie pracowników – definicja
Żeby wiedzieć, jak zwiększyć zaangażowanie pracowników, najpierw należy je właściwie zdefiniować. Zaangażowanie pracownika oznacza, że osoba zatrudniona koncentruje się na swoich zadaniach, umiejętnie je realizuje i wychodzi z inicjatywą. Zaangażowanie w pracę można opisać jako pozytywny stan umysłu pracownika, który charakteryzowany jest przez doświadczanie w pracy wigoru, zaabsorbowania i oddania się pracy. Zaangażowany pracownik to najczęściej taki, który identyfikuje się z misją i wartościami firmy i wiąże swoją przyszłość z organizacją w której pracuje.
Można także definiować zaangażowanie jako stan, w którym ludziom chce się dążyć do osiągnięcia konkretnych celów lub jako gotowość do osiągnięcia określonych celów, bez względu na ilość trudności, które staną na drodze. Kierując się tą definicją jako brać zaangażowania rozumiemy sytuację w której pracownik od razu się poddaje, gdy tylko napotka potencjalne przeszkody – brak informacji, brak odpowiedzi na e-mail, problem z dostępnością zasobów albo środków w budżecie, brak prostych, typowych rozwiązań.
Jak badać zaangażowanie pracownika?
Zaangażowanie pracowników podobnie jak inne wskaźniki istotne z punktu widzenia HR są mierzalne. Nie chodzi zatem tylko o subiektywne ocenianie czy ktoś się stara, wygląda na zaangażowanego i spędza dużo czasu w biurze. Można przeprowadzić badanie zaangażowania pracowników, które da konkretne wyniki. W tym celu wykorzystuj się na przykład 12 pytań opracowanych przez Instytut Gallupa w 1988 roku, zwanych „pytaniami Gallupa” lub „Q12”. Dzięki tym pytaniom można się dowiedzieć między innymi, czy pracownik zna swój zakres obowiązków i wie czego od niego się oczekuje, czy poczucie wywierania wpływu na rzeczywistość, czy czuje się doceniany, zachęcany do rozwoju itd.
Tego rodzaju badania warto regularnie powtarzać, ponieważ poziom zaangażowania może się zmieniać w zależności od okoliczności. Często zaangażowanie spada wraz z wiekiem czy stażem pracy. Poza tym na poziom zaangażowania ma wpływ szereg czynników zewnętrznych, na przykład:
- stres w życiu zawodowym i osobistym,
- stan zdrowia fizycznego i psychicznego,
- niska motywacja – na przykład brak szans na awans czy podwyżkę,
- poczucie bycia niedocenianym,
- kryzys w relacjach z przełożonymi i współpracownikami,
- toksyczna atmosfera w pracy,
- brak właściwie wyznaczonych celów czy odpowiednich narzędzi do pracy.
Budowanie zaangażowania pracowników – jak to zrobić?
Wbrew obiegowym opiniom wysokość wynagrodzenia nie zawsze przekłada się bezpośrednio na właściwe zaangażowanie zespołu. Często zdarza się tak, że wzrost wynagrodzeń wcale nie sprawi, że ludzie będą wydajniej pracować. Czasami właściwą drogą może być sięgnięcie po pozafinansowe metody motywowania pracowników.
Nie jest też prawdą, że na większe zaangażowanie zawsze wpłynie większy poziom kontroli. Niektóre firmy chcąc pracować wydajniej zmuszają pracowników do powrotu z home office do biura argumentując, że dzięki temu lepiej będą kontrolować czas pracy. Tymczasem w wielu przypadkach efekt może być odwrotny do zamierzonego. Brak zaufania może sprawić, że pracownicy wykonają wyłącznie zadania zgodne z procedurami, nie angażując się i nie szukając lepszych, bardziej efektywnych rozwiązań w danym procesie.
Jak zatem prawidło stymulować zaangażowanie zespołu? Poniżej przedstawiamy uniwersalne pomysły na zwiększenie zaangażowania pracowników.
- Zadbaj o wellbeing w miejscu pracy – jeśli środowisko pracy jest przyjazne i w biurze można się dobrze poczuć, zdecydowanie łatwiej zaangażować swój zespół. Dobre miejsce pracy to takie, w którym znajduje się właściwa przestrzeń do pracy w skupieniu, ale też miejsce do spotkań w większej grupie, integracji i spożywania posiłków. Zadbaj o owoce dla pracowników, kanapki, zorganizuj śniadanie firmowe.
- Zwróć uwagę na komunikację wewnętrzną – dotyczy to zarówno komunikacji zarządu ze wszystkimi pracownikami jak również wymiany informacji w ramach działu i pomiędzy różnymi działami w firmie. Pracownicy powinni rozumieć sens swojej pracy i jej znaczenie oraz cele, do których dąży organizacja.
- Nagradzaj i doceniaj – regularnie nagradzani pracownicy bardziej utożsamiają się w firmą i są lojalni. Z tego powodu wiele firm przygotowuje paczki dla pracowników oraz inne bonusy i dodatki.
- Sięgnij po grywalizację – mechanizmy znane z gier świetnie sprawdzają się w innych dziedzinach życia – to właśnie grywalizacja. Jeśli zamiast wyłącznie stawiać wymagania i egzekwować dowożenie targetów sięgniesz po takie narzędzia jak rangi, odznaki, zbieranie punktów i tworzenie rankingów, jest duża szansa, że zespół będzie bardziej zaangażowany.
Co robić, gdy zaangażowanie pracownika spada?
Jeśli zaobserwujesz, że zaangażowanie pracownika jest niższe niż wcześniej, warto porozmawiać indywidualnie. Przyczyny spadku zaangażowania mogą być różne, dlatego należy mieć informacje z pierwszej ręki i wdrożyć właściwy plan naprawczy uwzględniający konkretną sytuację.
Dlaczego warto dbać o zaangażowanie pracowników?
Zmotywowany zespół lepiej radzi sobie z wyzwaniami, które stoją przed firmami zwłaszcza w obliczu spowolnienia gospodarczego i dynamicznych przemian społeczno-ekonomicznych. Inwestycja w zaangażowanie obecnych pracowników zawsze się opłaca. Koszty programów zwiększających zaangażowanie będą niższe niż potencjalne straty lub wydatki na zatrudnienie nowych pracowników oraz onboarding.
