Czy telepraca i praca zdalna to to samo?
Tele praca to dość archaiczne pojęcie. Zaczęto go używać już w latach 70. XX wieku Koncepcja powstała w USA w odpowiedzi na problem z dużymi odległościami, które pracownicy musieli pokonywać, żeby dostać się z miejsca zamieszkania do biura. Na początku telepracę wykonywali głównie przedstawiciele handlowi, a do komunikacji z centralą firmy używali telefonów. Jednak pojęcie „telepraca” nie ma nic wspólnego z dzwonieniem. Termin wywodzi się z greckiego słowa „Tele” , które oznacza „na odległość”.
W polskim ustawodawstwie telepraca została ujęta w Kodeksie Pracy, konkretnie w artykule 67. W rozumieniu ustawy telepraca to regularne wykonywanie obowiązków służbowych poza terenem firmy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej oraz przekazywanie wyników tej pracy w określonej formie.
Kodeks Pracy narzucał na pracodawcę szereg obowiązków związanych z zapewnieniem właściwych warunków dla telepracowników. Zgodnie z prawem powinien między innymi:
- dostarczyć telepracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy,
- ubezpieczyć sprzęt,
- pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją,
- zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu.
Pojęcie pracy zdalnej w polskim systemie prawnym pojawiło się znacznie później – konkretnie w Ustawie z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Ustawa umożliwiała pracodawcy skierowanie pracownika na home office, aby tam wykonywał swoje obowiązki służbowe przez określony czas w okresie trwania stanu epidemii i przez kolejne 3 miesiące po jego zniesieniu. W przypadku zapisów o telepracy było inaczej – pracownik musiał wyrazić zgodę na zmianę trybu pracy. Ewentualnie pracodawca mógł się przychylić do wniosku o telepracę, który wyszedł z inicjatywy pracownika.
Praca zdalna a telepraca – najważniejsze różnice
Kluczowa różnica między telepracą i pracą zdalną sprowadzała się do tego, że w telepracy obie strony musiały wyrazić zgodę na inny tryb wykonywania zadań. Poza tym o ile praca zdalna według ustawy z 2020 roku miała charakter czasowy, o telepraca rozumiana była jako zmiana na stałe. Trzecia kluczowa różnica to uregulowanie kwestii ubezpieczenia, wsparcia technicznego, amortyzacji sprzętu w telepracy i brak takich zapisów w ustawie o pracy zdalnej.
Inaczej rozumiane są także kwestie odmowy ze strony pracownika. Ustawa z 2020 o pracy zdalnej mówi, że odmowa pracy zdalnej może być podstawą do wypowiedzenia stosunku pracy. W przypadku telepracy opisanej w Kodeksie Pracy jest inaczej. Zarówno pracodawca, jak i osoba zatrudniona, w terminie 3 miesięcy od podpisania umowy, mogą wystąpić z wnioskiem o zaprzestanie wykonywania obowiązków służbowych w formie telepracy. Pracownik może wrócić do poprzednich warunków zatrudnienia w terminie do 30 dni od przyjęcia wniosku.
Telepraca i praca zdalna – co dalej?
W związku z funkcjonowaniem równolegle dwóch pojęć odnoszących się do home office ujętych w innych aktach prawnych, postanowiono uporządkować przepisy. To jedno z zadań nowelizacji Kodeksu Pracy, która weszła w życie w kwietniu 2023.
W wyniku nowelizacji Kodeksu Pracy przepisy o telepracy zostaną w całości uchylone 7 kwietnia 2023 r. Pracodawcy dotychczas zatrudniający pracowników na podstawie umów o telepracę mają czas do 7 października 2023 r., aby zakończyć wykonywanie przez nich pracy w tym trybie.
Wszyscy pracownicy niezależnie od tego czy świadczą pracę zdalną, telepracę czy wykonują swoje obowiązki w biurze chcą mieć dobre warunki pracy. Dlatego rozważając benefity dla pracowników warto uwzględniać różne potrzeby.
