Zła atmosfera w pracy często podcina skrzydła najlepszym pracownikom i sprawia, że organizacja nie może w pełni wykorzystać swojego potencjału. Dlatego kierując firmą nie można kierować się jedynie wynikami nie zwracając uwagi na atmosferę. Ta w dużej mierze przekłada się na podejście pracowników do swoich zadań i w szerszej perspektywie osiąganie celów biznesowych.
Zła atmosfera w pracy – przyczyny
W pracy z ludźmi najczęściej nie lubimy dwóch rzeczy – pracy oraz ludzi. Ten żartobliwy frazes ma w sobie wiele prawdy. Do zadowolenia z życia zawodowego w największej mierze potrzebne jest właściwe dobranie zakresu obowiązków i zakresu odpowiedzialności do predyspozycji i możliwości danego pracownika, a także dobre relacje z ludźmi – przełożonymi i współpracownikami.
Nawet otrzymując wysokie wynagrodzenie wielu pracowników odchodzi skarżąc się na atmosferę. Łatwo ją zepsuć, a dużo trudniej naprawić. Od czego zależy w największym stopniu i z jakiego powodu może być zła?
Najczęściej na złą atmosferę w pracy składają się takie zjawiska jak:
- Mobbing,
- Nadmierny stres i presja na pracownikach,
- Niezrozumiałe decyzje kadry zarządzającej,
- Brak dobrej komunikacji wewnętrznej,
- Konflikty w zespołach wynikające z niejasnych zakresów obowiązków czy przerzucaniu się odpowiedzialnością za nieudany projekt.
Nie bez znaczenia dla różnych konfliktów niszczących atmosferę w pracy są także różnice kulturowe, światopoglądowe czy generacyjne. Czasem z pozoru niewinne spory ideologiczne prowadzone wśród pracowników w godzinach pracy mogą przełożyć się na relacje w zespole i wydajność całej organizacji w różnych procesach.
Często zła atmosfera wynika też z braku wiedzy na temat zarządzania zmianą. Zmiany są jak wiadomo nieuniknione w dynamicznym środowisku biznesowym, niemniej nie wszyscy pracownicy są na nie gotowi. Niektórzy potrzebują więcej czasu, aby się dostosować, a menedżerowie powinni być w tej kwestii wsparciem. Często zła atmosfera w pracy zaczyna się wraz z restrukturyzacją, zmianami właścicielskimi czy procesem rebrandingu w organizacji.
Nieuniknione zmiany organizacyjne w połączeniu z ogólną niepewnością wywołaną wysoką inflacją i kryzysem gospodarczym mogą prowadzić do napięć i nieporozumień.
Zła atmosfera w pracy – jak sobie radzić?
Pierwszym krokiem do wyjścia z każdej kryzysowej sytuacji jest uświadomienie sobie tego, z czym będziemy się mierzyć. Ważna jest zarówno sama istota problemu jak i jego skala. Niestety często kadra zarządzająca reaguje zbyt późno, a wcześniej po prostu ignoruje wiele niepokojących sygnałów. Gdy pracownicy masowo odchodzą winą za ten stan rzeczy obarcza się sytuację na rynku pracy, brak budżetu na wyższe wynagrodzenia w celu zatrzymania swoich ludzi, działania konkurencji czy nadmierną roszczeniowość po stronie zatrudnionych. Często prawdziwe problemy są zupełnie gdzie indziej.
Żeby zidentyfikować wszelkie zagrożenia odpowiednio wcześniej warto wykorzystać różne narzędzia. Atmosferę w pracy można monitorować przeprowadzając cyklicznie ankiety badające satysfakcję z pracy, rozmowy roczne lub kwartalne z pracownikami, a także wywiady z osobami odchodzącymi z pracy (tak zwane exit interview).
Co robić, gdy już wiadomo, gdzie leży problem? To moment, gdy trzeba wdrożyć plan naprawczy. Bardzo często będzie to długi proces, a na efekty przyjdzie czekać tygodniami. Nie ma jednak drogi na skróty, która dawałaby długofalowe rezultaty. Masowe zwolnienia pracowników czy całych zespołów i wymiana ludzi na innych to sposób, który może działać krótko. Jeśli przyczyny złej atmosfery nie leżą w sferze charakteru pracowników a problemów wewnętrznych, można mieć pewność, że wcześniej czy później wrócą.
Rozwiązanie problemu złej atmosfery w pracy zależy od konkretnej przyczyny. Częsta wdraża się takie rozwiązania jak:
- Zmiana procedur, która ma zmienić organizację pracy, usprawnić procesy czy określić jaśniej zakresy obowiązków,
- Zmiana systemu premii czy nagród, żeby był bardziej sprawiedliwy,
- Zmiany w regulaminie pracy, na przykład wprowadzające jawność wynagrodzeń czy precyzyjnie określone zasady awansów czy dostępu do szkoleń, zmiany dotyczące godzin pracy czy zasad jej rozliczania,
- Usprawnienie komunikacji wewnętrznej,
- wprowadzenie nowych narzędzi do komunikacji firmowej
- Wdrożenie szkoleń dla kadry zarządzającej, która podniesie umiejętności miękkie.
Często okazuje się, że poprawienie atmosfery w firmie będzie zbyt trudnym zadaniem dla wewnętrznego działu HR. W takich sytuacjach często angażuje się zewnętrzne firmy lub niezależnych konsultantów, którzy potrafią spojrzeć na problem z innej perspektywy i zaproponować wyjście z sytuacji, które innym nie przyszłoby do głowy.
Zła atmosfera a wypowiedzenie
Gdy przez dłuższy czas panuje zła atmosfera w pracy, wypowiedzenie często wydaje się jedyny rozsądnym rozwiązaniem z punktu widzenia pracownika. Czy dla pracodawcy to wygodne rozwiązanie? Nie zawsze. Wszystko zależy od tego, czy odchodzący pracownik sam przyczyniał się do psucia atmosfery w zespole czy przeciwnie, był ofiarą błędów i zaniechań kierownictwa firmy lub działań innych pracowników, którzy tę złą atmosferę wykreowali.
Sam fakt, że pracownik chce odejść z pracy wcale nie oznacza, że musi to zrobić. Być może to dobry moment, żeby szczerze porozmawiać na temat przyczyn i finalnie naprawić atmosferę, a cennego pracownika zatrzymać. Dodatkową korzyścią z takiego rozwiązania jest fakt, że pracownik będzie po takim zdarzeniu bardziej utożsamiał się z firmą i jej wartościami. W przeciwnym wypadku – odwrotnie. Gdy pracownicy odchodzą z firmy z powodu złej atmosfery często dają wyraz swojej frustracji krytykując byłego pracodawcę w prywatnych rozmowach z potencjalnymi kandydatami zasięgającymi opinii albo nawet publicznie w mediach społecznościowych.
Zła atmosfera w pracy – największa przeszkoda na drodze do rozwoju firmy!
Lepiej zapobiegać złej atmosferze w miejscu pracy niż mierzyć się z jej skutkami. Dlatego warto wspierać różne inicjatywy, które pomagają tworzyć pozytywny klimat i sprzyjają integracji zespołów. Dobrym pomysłem na budowanie dobrej atmosfery są na pewno regularne śniadania firmowe a także wspólne, nieformalne wyjścia i spotkania, konkursy i inne elementy grywalizacyjne.
