Quiet firing – to nowy niepokojący trend na rynku pracy. Czym jest to zjawisko i dlaczego stanowi zagrożenie dla pracowników? Wyjaśniamy, jakie praktyki kryją się pod tym terminem i jakie mogą być długofalowe konsekwencje stosowania ich w praktyce.
Czym jest quiet firing?
Quiet firing to w dosłownym tłumaczeniu ciche zwolnienie. Termin powstał w nawiązaniu do innego zjawiska, którym jest quiet quitting (ciche odchodzenie). Pracownicy odchodzący po cichu to tacy, którzy stopniowo stracili zaangażowanie, więc postanowili wycofać się z wszelkiej aktywności, ograniczając się do wykonywania jedynie niezbędnych zadań. Pracownicy odchodzący po cichu to tacy, którzy są przeciwni zmianom, poprawianiu swoich wyników, wsparciu zespołu w realizacji celów. Nie tylko nie można na nich polegać, ale dodatkowo mogą wpływać demotywująco na inne osoby w swoim otoczeniu.
Ciche zwolnienie to w pewnym sensie podobna sytuacja, z tym że w tym przypadku to pracodawca wycofuje się z angażowania pracownika w podejmowanie kluczowych decyzji, przekazywanie nowej wiedzy, zapraszanie do udziału w rozwojowych projektach. Gdy firma stosuje quiet firing, pracownik z którego postanowiono zrezygnować prawdopodobnie zdaje sobie sprawę z tego, że został odsunięty na boczny tor. Mimo to nie otrzymuje formalnego wypowiedzenia ani informacji tym, że firma chciałaby się z nim rozstać.
Jak wygląda quiet firing w praktyce?
Ciche zwalnienie może przybierać różne formy w zależności od specyfiki organizacji, działu oraz stanowiska na którym znajduje się pracownik.
Często stosowane metody cichego zwalniania to na przykład:
- Nie zapraszanie pracowników na ważne spotkania,
- Przydzielanie mało atrakcyjnych, powtarzalnych zadań,
- Unikanie spotkań z pracowników – zmienianie terminów lub odwoływanie ich w ostatniej chwili,
- Notoryczne pomijanie pracownika przy awansach i podwyżkach,
- Ignorowanie pracownika – nieodpowiadanie na maile i zapytania, nieodbieranie telefonów,
- Krytykowanie i zarzucanie niekompetencji,
- Izolowanie od współpracowników – na przykład przeniesienie w inne, mniej dogodne miejsce.
Te wszystkie niedogodności i przeszkody mają doprowadzić do tego, że zwalniany po cichu pracownik sam zrezygnuje z zatrudnienia składając wypowiedzenia i znajdując nowego pracodawcę.
Niezależnie od formy cichego zwalniania podejmowane działania niosą znamiona dyskryminacji. Często to po prostu mobbing.
Dlaczego kierownicy wolą quiet firing niż wypowiedzenie umowy?
Jakie mogą być przyczyna takiego podejścia? Główną motywacją menedżerów, którzy wdrażają ciche odchodzenie może być niechęć do bezpośredniej konfrontacji. Zamiast przekazać merytoryczny feedback kierownik woli utrudniać życie pracownikowi do tego stopnia, żeby ten sam zrezygnował. Wówczas problem w oczach takiego menedżera rozwiąże się sam.
Quiet firing – jakie są konsekwencje?
Ciche zwalnianie to praktyka, która nigdy nie powinna mieć miejsca. Niestety w niektórych firmach występuje.
Pamiętajmy, że sytuacja jest niekorzystna dla obu stron – i dla pracownika i dla organizacji.
Dlaczego?
- Szybkie rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron umożliwia rozpoczęcie od razu procesu rekrutacyjnego, który doprowadzi do znalezienia osoby lepiej dopasowanych do potrzeb stanowiska i zespołu. Trzymanie w firmie sfrustrowanego pracownika nie wpływa dobrze na jakość procesów w które jest zaangażowany oraz atmosferę w firmie.
- Quiet firing może mieć fatalny wpływ na employer branding. Pracownik, który padł ofiarą cichego zwalniania może opisać swoje doświadczenia w sieci i odradzać każdemu zatrudnienie w firmie, która stosuje takie praktyki. Jeśli sytuacja będzie się powtarzać, zła opinia o firmie będzie utrudniać rekrytowanie dobrych specjalistów. Warto pamiętać o tym, że zla sława może się ciągnąć za organizacją przez lata. Nawet jeśli menedżerowie odpowiedzialni za quiet firing opuszczą szeregi firmy, ślady po ich destrukcyjnej działalności mogą pozostać na bardzo długo.
- Ciche zwalnianie może mieć zły wpływ na kondycję psychiczną pracownika. Podkopywanie pewności siebie i demotywowanie w różnych sytuacjach może sprawić, że takiej osobie zdecydowanie trudniej będzie znaleźć nowe zatrudnienie. Prawdopodobnie poszukiwania nowej pracy byłby szybciej zwieńczone sukcesem, gdyby skreślony pracownik od razu wiedział, jaka jest jego sytuacja.
- Quiet firing może mieć także poważne konsekwencje prawne. Dyskryminowany pracownik może ubiegać się o zadośćuczynienie przed sądem.
Co zrobić, by uniknąć quiet firingu?
Żeby uniknąć cichego zwalniania pracowników firmy, należy stworzyć takie procedury, które skutecznie uniemożliwią stosowanie takich praktyk. Jeśli mniej procesów w firmie będzie miało charakter uznaniowy, zmniejszy się szansa na to, że pracownik będzie mógł być pomijany w różnych sytuacjach.
Chociaż o cichym zwalnianiu głównie mówi się w kontekście świadomie podejmowanych działań, czasami quiet firing jest stosowany nieświadomie. Może się zdarzyć, że pracownicy są pomijani podczas ważnych rozmów czy ustaleń nie ze złośliwości, ale dlatego, że menedżer nie chce ich obarczać dodatkowymi spotkaniami, żeby mieli czas na standardowe, codzienne zadania. Dobre intencje mogą prowadzić do fatalnych skutków. Jak uniknąć sytuacji w której dobre intencje zamieniają się w quiet firing, a zespół czuje się zmuszony do odejścia, ponieważ nie może liczyć na uwagę kierownictwa?
Żeby do tego nie doszło należy zadbać o właściwe szkolenia dla kadry zarządzającej. Poza tym bardzo ważna jest dobra komunikacja wewnętrzna w firmie.
Poza tym każdy właściciel czy prezes powinien dobrze wiedzieć, co dzieje się w firmie i jakie są odczucia pracowników. W tym celu warto regularnie przeprowadzać badania satysfakcji pracowników.
Quiet firing – podsumowanie
Quiet firing, czyli ciche zwalnianie to jednoznacznie negatywne zjawisko, które stanowi zagrożenie dla pracowników i dla organizacji. Jeśli w pracy jest dobra atmosfera, a osoby są właściwie zrekrutowane i dopasowane do swoich stanowisk, szansa na pojawienie się tego problemu jest niewielka. Mimo to warto trzymać rękę na pulsie i monitorować sytuację. A gdy uda się zaobserwować ciche zwalnianie, warto stanowczo zareagować, żeby ukrócić takie praktyki.
