Presja płacowa to problem z którym obecnie mierzy się wielu pracodawców. Coraz trudniej sprostać wymaganiom finansowym pracowników, Zwłaszcza, że podnoszenie wynagrodzeń powinno iść w parze ze zwiększaniem efektywności i wzrostem rentowności przedsiębiorstwa.
Czym jest presja płacowa?
Z definicji presja płacowa oznacza nacisk pracowników na pracodawców w celu uzyskania podwyżek wynagrodzeń. W standardowych okolicznościach wyższa płaca jest efektem zmiany stanowiska, a większe pieniądze wiążą się z wyższym poziomem odpowiedzialności, nowymi obowiązkami czy zdobyciem doświadczenia i umiejętności, których pracownik nie miał wcześniej w momencie podpisywania umowy. Chęć uzyskania podwyżki, gdy pracownik osiąga sukcesy i pomaga rozwijać się organizacji jest czymś naturalnym. Presja płacowa występuje, gdy oczekiwania względem pensji przybierają masowy charakter. W 2023 roku obserwujemy to zjawisko patrząc na wszystkie branże i wszystkie poziomy stanowisk. Wyższych wynagrodzeń domagają się szeregowi pracownicy, specjaliści, menedżerowie. W przypadku nie spełnienia tych oczekiwań deklarują chęć zmiany pracy.
Od czego zależy presja płacowa?
Presja płacowa najczęściej występuje z dwóch powodów. Pierwszym jest inflacja, a drugim niskie bezrobocie. Obecnie w naszym kraju oba czynniki występują jednocześnie. Wzrastające ceny towarów i usług sprawiają, że wartość pieniądza systematycznie spada. Pensja, które jeszcze rok temu wydawała się satysfakcjonująca, dziś już może nie wystarczać na zaspokojenie najważniejszych potrzeb. Pracownicy widząc że stać ich na coraz mniej domagają się podwyżek. W ten sposób dochodzi do powstawania tak zwanej spirali cenowo-płacowej. Pracownicy otrzymują podwyżki, co zwiększa koszty po stronie pracodawcy. Jeśli firma ma wciąż przynosić zyski niezbędne jest zwiększenie przychodów przez podniesienie cen. Wyższe ceny towarów i usług sprawiają, że kolejni pracownicy zgłaszają się po podwyżkę.
Obecnie podwyżki są na rekordowym poziomie, a mimo to nie nadążają za rosnącą inflacją.
Podwyżki wynagrodzeń w 2023 roku stały się dla wielu przedsiębiorstw koniecznością. Brak podwyżek mógłby sprawić, że zwiększy się rotacja pracowników, co niekorzystnie wpływa na ciągłość procesów. Co więcej pozyskanie nowych ludzi w miejsce odchodzących byłoby czasochłonne i trudne, ponieważ bezrobocie jest obecnie na niskim poziomie.
Czy presja płacowa w Polsce jest aktualnie duża?
Nie mieliśmy w Polsce tak dużych podwyżek wynagrodzeń od ponad 20 lat, co pokazuje, że presja płacowa w naszym kraju jest bardzo silna. Wynagrodzenie to główny czynnik decydujący o zmianie pracy, dlatego nacisk na podwyżki jest bardzo silny. Dodatkowym czynnikiem, który sprawia, że takie żądania trudno powstrzymać są ustawowe podwyżki pensji minimalnej. Podwyższanie minimalnego wynagrodzenia sprawia, że osoby o zarobkach nieznacznie ponad ten poziom również żądają większych pieniędzy argumentując, że osoby na niższych stanowiskach otrzymują większe kwoty.
Jak przedsiębiorcy reagują na presję płacową pracowników?
Większość firm ugina się pod presją i zapewnia pracownikom podwyżki. Nie można jednak robić tego w nieskończoność. W obliczu spowolnienia gospodarczego raczej mówi się o redukcji zatrudnienia. Duża fala zwolnień w branży IT nie tak dawno była tematem licznych artykułów. W sytuacji, gdy firma nie ma możliwości dalszego podnoszenia wynagrodzeń istotna staje się motywacja pozafinansowa.
Oprócz wynagrodzeń tym co może budować lojalność pracownika jest atmosfera oraz odpowiedni pakiet benefitów. W tym miejscu należy wyróżnić przede wszystkim te świadczenia, które mogą odciążyć budżet domowy. Inflacja oznacza wyraźny wzrost cen podstawowych produktów spożywczych.
Z tego powodu pracownicy cenią wszelkie benefity żywieniowe – na przykład owoce w biurze, kanapki dla pracowników, a także różne formy dofinansowania posiłków.
Dodatkową korzyść stanowi fakt, że posiłki do pracy są zwolnione z opodatkowania. Krótko mówiąc pracodawcy bardziej opłaca się przeznaczyć określony budżet na benefit w postaci darmowych posiłków niż przekazać tę samą kwotę na wynagrodzenia, ponieważ kwota otrzymana przez pracownika w tej drugiej sytuacji byłaby pomniejszona o wysokość podatku dochodowego.
Dlatego dobrą odpowiedzią na presję płacową jest zapewnienie odpowiednich benefitów – zwłaszcza tych, które pomagają odciążyć domowy budżet nadszarpnięty przez inflację.
Presja płacowa a przyszłość – w jakim kierunku to zmierza?
1 stycznia 2023 płaca minimalna w Polsce wynosiła 3490 zł brutto. Od 1 lipca wartość wzrośnie do 3600 zł brutto. Porównując do 2022 roku to wzrost o blisko 20%. Kolejne podwyżki raczej nikogo nie zaskoczą, zwłaszcza, że rok 2023 jest w Polsce rokiem wyborczym. Wraz z podwyżkami minimalnych stawek rosnąć będą także średnie wynagrodzenia.
Przy stale rosnących kosztach pracy nie pozostaje nic innego jak zadbać o efektywność pracowników. To nie liczba pracowników a ich zaangażowanie, inicjatywa i pomysłowość mogą stać się przewagą i sprawić, że uda się prześcignąć konkurencję.
