Brak odpowiednio wykwalifikowanej kadry to bolączka wielu biznesów, która wpływa na hamowanie ich rozwoju. Minimalizowanie luk kompetencyjnych to zadanie dla działu HR, menedżerów i osób zarządzających. Czym jednak one są i co robić, aby skutecznie redukować braki w umiejętnościach pracowników?
Na czym polega luka kompetencyjna?
Luka kompetencyjna odnosi się do różnic między ustalonym wcześniej modelem wymaganych kompetencji a kompetencjami, jakie rzeczywiście posiada dana osoba.
Mogą one powodować dostosowania biznesu do warunków rynku. W takiej sytuacji jakakolwiek zmiana np. związana z produktem, sposobem jego wytwarzania, łańcuchem dostaw czy obsługą innych procesów jest w stanie przyczynić się do powstawania zmian w zarządzaniu pracownikami firmy.
Kiedy okazuje się. że zatrudnieni nie mają wystarczających umiejętności do tego, aby dostosować się do nowych wymagań to sytuację tę określa się jako lukę kompetencyjną.
Jakie konsekwencje dla firmy niosą za sobą luki kompetencyjne?
Luka kompetencyjna stawia przed organizacją konieczność wdrożenia modyfikacji. Stanowi zbiór wiedzy, umiejętności oraz postaw, których jeszcze nie ma w firmie, a które są konieczne do tego, aby mogła się ona dalej rozwijać po wdrożeniu zmiany.
Jakie jednak niesie to konsekwencje dla firmy i jak temu zapobiegać?
Na ten temat należy patrzeć w dwojaki sposób. Kiedy firma nie jest do końca świadoma, że w organizacji pojawiają się luki kompetencyjne, i nie podejmuje żadnych działań, by szybko zareagować i rozwiązać problemy, pierwszą oczywistą konsekwencją jest spadek produktywności.
Nie da się działać efektywnie, kiedy pracownikom brakuje umiejętności w określonych obszarach pracy, które aktualnie są kluczowe. To prowadzi do opóźnień, może zwiększać liczbę niezadowolonych klientów, a w konsekwencji nawet doprowadzić do zamknięcia całej firmy.
Co z tym zrobić? Wyszkolić pracowników.
Szkolenia
My, ludzie, dosyć szybko potrafimy adoptować się do różnych zmian. Nie inaczej jest z pracownikami. Wystarczy zatem zadbać o to, aby nie brakowało kursów i jasnych procedur dotyczących tego, jak mają być wykonywane nowe działania.
Kiedy wiemy, że mimo dostarczenia rozwiązań w postaci wiedzy są osoby, które nie chcą wprowadzać zmian lub wyjątkowo nie odpowiadają im nowe działania, dobrym rozwiązaniem może być zatrudnienie kolejnej osoby i podzielenie tych zadań.
Przeczytaj także: Plan rozwoju pracownika – obszary, etapy, przykłady
Koszty
Bez wątpienia uzupełnienie luki kompetencyjnej niesie za sobą pewne koszty. Jednak im bardziej zespół będzie wyszkolony i im szybciej dostosuje swoje działania do wyzwań, jakie stawia rynek, tym szybciej zacznie zwiększać zyski.
Luka kompetencyjna a rotacja pracowników
Zmiany, jakie będą musiały zajść, mogą spowodować rotację pracowników. Powodów w tym obszarze może być mnóstwo. Część osób być może nie będzie chciała zmienić swoich dotychczasowych nawyków, a część, mimo szkoleń, nie zdobędzie odpowiednich kompetencji.
Niemniej jednak, zawsze podstawą wzrostu jest dobra komunikacja.
W wielu firmach ludzie nie rozumieją, dlaczego mają robić coś inaczej niż zwykle. Rolą lidera, menadżera lub osób z działu HR powinno być wyjaśnienie, po co wprowadza się zmiany i dlaczego to jest tak ważne.
Zmiany wielu osobom kojarzą się z czymś nieprzyjemnym – czymś, co będzie wymagało więcej pracy, stresu i zaangażowania. Komunikacja i wyjaśnienie, co to da firmie i w jaki sposób usprawni pracę, powinno być podstawą, zanim zostanie wprowadzona jakakolwiek zmiana.
Jak zidentyfikować to negatywne zjawisko?
Słowo ,,luka” kojarzy się negatywnie. Wskazuje na brak. W przypadku luki kompetencyjnej oznacza to brak kompetencji, czyli umiejętności wśród pracowników do wykonania czegoś, co firma potrzebuje, aby się rozwijać.
Jak to zauważyć?
Kevin Rutherford, założyciel Rutherford Group oraz doradca strategiczny, podaje kilka ciekawych przykładów. Podkreśla, że głównym celem firmy jest rozwój liderów, inspirowanie zespołów oraz wdrażanie strategii i wizji, które są zgodne z wartościami i kulturą organizacyjną całej organizacji.
Ekspert podkreśla kilkakrotnie, że najbardziej efektywne firmy podchodzą do oceny zdolności pracowników w sposób przemyślany i systematyczny.
Aby przejść ten proces sprawnie, Rutherford rekomenduje:
- Skupienie się na zidentyfikowaniu zagrożenia (można to wykonać w formie mapy myśli).
W tym obszarze należy:
- Zidentyfikować luki oraz nadmiary kadrowe.
- Zidentyfikować luki kompetencyjne i problemy z nimi związane.
- Określić braki w profilu, np. brak odpowiednich umiejętności technicznych.
- Zidentyfikować biznesowe priorytety i skupić się na tym, co pracownicy mogą dostarczyć.
Co zrobić, żeby zminimalizować występowanie luk kompetencyjnych?
Rutherford (założyciel Rutherford Group oraz doradca strategiczny) zaleca również rozrysowanie tabeli, która pomoże zidentyfikować luki. Aby ją stworzyć, należy podzielić na poszczególne kategorie:
- Kategoria 1: Jaka jest rola w firmie.
- Kategoria 2: Kluczowe kompetencje, jakie powinna mieć osoba na tym stanowisku, np. wysoka wiedza o biznesie, produkcie i działaniu firmy.
- Kategoria 3: Wystarczające zasoby (podkategorie: niski, średni, wysoki).
- Kategoria 4: Poziom zapotrzebowania (podkategorie: niski, średni, wysoki).
W kolejnym kroku należy wypisać wszystkie potrzebne kompetencje oraz nadać im ważność, np. komunikacja, inspirowanie innych (skala 1-5).
Rozpisanie całej tabeli pokazuje dokładnie, w których obszarach mamy do czynienia z nadmiarem (sytuacja, w której pracownicy przekraczają bieżące zapotrzebowanie) oraz niedoborem (sytuacja, w której umiejętności pracowników są niewystarczające, aby pokryć bieżące zapotrzebowanie) lub stabilną sytuacją.
Luka kompetencyjna – jak przeciwdziałać? Podsumowanie
Świadome podejście do wyboru pracowników może skutecznie zminimalizować ryzyko pojawienia się luk kompetencyjnych. Natomiast, jeżeli zostaną one dostrzeżone z czasem lub pojawią się dopiero w wyniku zmian i wymogów rynku, warto skorzystać z propozycji Kevina Rutherforda. Przygotowana tabela pomoże zidentyfikować luki kompetencyjne, obszary do poprawy oraz strategię, jaką należy podjąć, aby je zminimalizować.
