Stres w pracy kojarzy się zwykle z czymś negatywnym: presją, napięciem czy wyczerpaniem. W trakcie pandemii powstało wiele alarmujących badań i raportów, które wskazywały, że podnosi się poziom stresu wśród pracowników. W raportach na temat zdrowych nawyków żywieniowych przygotowanych przez Dailyfruits udało się zaobserwować niepokojące zjawisko zajadania stresu. Odpowiedzią na ten problem był boom na konsultacje psychologiczne online, które zapewniali pracodawcy jako benefit, chcąc wspierać wellbeing.
Warto jednak pamiętać, że nie każdy rodzaj stresu szkodzi. Istnieje coś takiego jak stres pozytywny, znany również jako eustres, który może działać motywująco i sprzyjać rozwojowi. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest eustres, jakie są jego pozytywne skutki oraz jak odróżnić go od stresu negatywnego.
Eustres – co to takiego?
Eustres to termin wprowadzony przez Hansa Selye, pioniera badań nad stresem. Oznacza rodzaj stresu, który działa na nas stymulująco i pozytywnie. Jest to przeciwieństwo stresu destrukcyjnego (dystresu), który może prowadzić do wypalenia zawodowego i problemów zdrowotnych. Gdy mowa o stresie najczęściej ludzie mają na myśli ten drugi jego rodzaj, nie zdając sobie sprawy z istnienia pierwszego.
Eustres pojawia się, gdy stajemy przed wyzwaniem, które nas mobilizuje, ale nie przytłacza. To napięcie, które motywuje do działania, poprawia koncentrację i dodaje energii. Dzięki niemu możemy osiągać cele, rozwijać umiejętności i odnosić sukcesy. Silne działanie tego typu bodźców można zaobserwować na przykład w agencjach i działach kreatywnych, gdy zespół przygotowuje ambitne projekty do dużego przetargu albo w zespołach sprzedażowych, którzy starają się zrealizować ambitne targety.
Stres pozytywny i negatywny – jak je odróżnić?
Aby zrozumieć różnicę między stresem pozytywnym a negatywnym, warto spojrzeć na reakcję naszego organizmu:
- Eustres (stres pozytywny):
- Motywuje do działania.
- Zwiększa produktywność.
- Pobudza kreatywność i poprawia zdolność rozwiązywania problemów.
- Jest krótkotrwały i kończy się po osiągnięciu celu.
- Dystres (stres negatywny):
- Przytłacza, prowadząc do uczucia bezradności.
- Obniża wydajność i zdolność koncentracji.
- Może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak bezsenność, bóle głowy czy wypalenie zawodowe.
- Jest przewlekły i nie daje poczucia kontroli nad sytuacją.
Kluczem do zarządzania stresem w pracy jest rozpoznanie, kiedy stres działa na nas pozytywnie, a kiedy staje się szkodliwy. To też ważna lekcja dla pracowników działów HR i Menedżerów. Osoby na kierowniczych stanowiskach powinny umieć odróżnić pracownika, który jest pod wpływem stresu pozytywnego i negatywnego. Niestety brak wiedzy i odpowiednich szkoleń oraz odpowiedniego doświadczenia w pracy z ludźmi sprawia, że nie zawsze dzieje się to w praktyce.
Pozytywne skutki stresu w pracy
Kiedy stres jest właściwie zarządzany, może przynieść wiele korzyści. Stresu nie należy się bać. Zamiast go za wszelką cenę unikać, można wykorzystać stres (pozytywny), żeby osiągać lepsze rezultaty.
Oto najważniejsze pozytywne skutki stresu w środowisku zawodowym:
- Motywacja do osiągania celów
Eustres działa jak naturalny bodziec, który pomaga nam podjąć wyzwanie. Dzięki niemu mobilizujemy siły, aby sprostać wymaganiom, np. przed ważnym projektem lub prezentacją. - Poprawa koncentracji i efektywności
W odpowiednich dawkach stres pozytywny pozwala lepiej się skupić i pracować efektywniej. Pomaga w priorytetyzowaniu zadań i zarządzaniu czasem. - Rozwój kompetencji i umiejętności
Wyzwania, które generują eustres, sprzyjają zdobywaniu nowych doświadczeń i rozwijaniu kompetencji. Praca pod presją (ale nie nadmierną!) może przyczynić się do wzrostu zawodowego. - Zwiększenie kreatywności
Stres pozytywny stymuluje mózg do poszukiwania rozwiązań problemów. Właśnie w sytuacjach wymagających szybkiego działania często pojawiają się najlepsze pomysły. - Lepsza adaptacja do zmian
Eustres uczy nas elastyczności i radzenia sobie w dynamicznych sytuacjach. Osoby, które potrafią wykorzystać stres pozytywny, łatwiej dostosowują się do nowych wyzwań i środowisk.
Jak wykorzystać eustres w pracy?
Aby czerpać korzyści z pozytywnego stresu, warto zastosować kilka prostych zasad:
- Wyznaczaj realistyczne cele
Cele powinny być ambitne, ale osiągalne. Dzięki temu unikniesz frustracji i zachowasz motywację. - Skup się na rozwiązaniach
Gdy pojawia się stresująca sytuacja, zamiast koncentrować się na problemie, zastanów się, jakie kroki możesz podjąć, aby ją rozwiązać. - Zarządzaj czasem i energią
Planowanie zadań pozwala uniknąć przeciążenia i sprawia, że stres pozostaje na poziomie motywującym, a nie przytłaczającym. - Zadbaj o regenerację
Po intensywnym okresie pracy ważne jest, aby odpocząć. Równowaga między pracą a życiem prywatnym (work-life balance) pomaga utrzymać pozytywne efekty eustresu.
Eustres, czyli stres pozytywny, to naturalna reakcja organizmu, która może działać na nas korzystnie, jeśli jest odpowiednio zarządzana. W pracy pomaga osiągać cele, rozwijać się i adaptować do nowych sytuacji. Zrozumienie różnicy między stresem pozytywnym i negatywnym oraz świadome korzystanie z eustresu może znacząco poprawić samopoczucie i efektywność.
Pamiętaj: stres nie zawsze musi być wrogiem. W odpowiednich dawkach może stać się Twoim największym sprzymierzeńcem!
